ŞİİRLER-EDEBİYAT-LİG TV

İlk Devir (İslamiyet Öncesi ) Türk Edebiyatı

S1. Aşağıdaki destanlardan hangisi Saka Türklerine aittir?

A) Oğuz Kağan Destanı B) Bozkurt Destanı

C) Türeyiş Destanı D) Timur Destanı

E) Alp Er Tunga Destanı

S2. Aşağıdakilerden hangisi sözlü Türk edebiyatının özellikleri arasında yer almaz?

A) Ürünler anonimdir.

B) Dil, yabancı etkilerden uzaktır.

C) Genellikle yarım kafiye kullanılır.

D) Ölçü, hece ölçüsüdür.

E) Bütün güzelliğine değil, parça güzelliğine önem verilir.

S3. Aşağıdakilerden hangisi, “ağıt” ın İslamiyet öncesi Türk edebiyatındaki karşılığıdır?

A) Sav B) Koşuk C) Sagu D) Destan E) Mersiye

S4. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarından biri değildir?

A) Kaybolmuş Cennet

B) Alp Er Tunga

C) Göç

D) Manas

E) Battal Gazi Destanı

S5. Aşağıdakilerden hangisi Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı’nın özelliklerinden biri değildir?

A) Sadece hece ölçüsü kullanılır.

B) Konu olarak ilahi aşk işlenir.

C) Nazım birimi genellikle dörtlüktür.

D) Dil halkın anlayabileceği tarzdadır.

E) Bazı tekkelerde şiirler, musiki eşliğinde söylenmiştir.

S6. Alp Er Tunga öldi mü

Issız ajun kaldı mı

Ödlek öcün aldı mı

İmdi yürek yırtılır

Yukarıdaki dörtlük, sözlü dönem ürünlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Sagu B) Sav C) Destan D) Koşuk E) Koşma

S7. “Türkçenin Arapçadan geri kalır bir dil olmadığını hatta Türkçenin Arapçadan üstün bir dil olduğunu savunmuş ve Türkçeyi Araplara öğretmek amacıyla bu eseri yazmıştır.”

Bu parçada bahsedilen sanatçı ve onun eseri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Ali Şir Nevai – Muhakemetü’l – Lügateyn

B) Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig

C) Ahmet Yesevi – Divanı Hikmet

D) Kaşgarlı Mahmut – Divanı Lügati’t Türk

E) Edip Ahmet Yükneki – Atebetü’l Hakayık

S8. “Eski Türk tarihine ait ilk yazılı belgelerimizdir. Devleti yönetenlerin ağzından yazılmıştır. Göktürk Devleti’nin ikinci dönemini aydınlatır.”

Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muhakemetü’l – Lügateyn

B) Atebetü’l Hakayık

C) Orhun Yazıtları

D) Atebetü’l Hakayık

E) Divanı Hikmet

9. Aşağıdaki yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A) Dede Korkut Hikayeleri, destan geleneğinden halk

öykücülüğüne geçişin ilk izlerini taşır.

B) Manas Destanı Kırgızlara aittir.

C) Türkü, mani, koşma, destan anonim ürünlerdir.

D) Halk edebiyatında nazım birimi dörtlüktür.

E) Divan şiirinde bireysel konulara daha çok yer verilir.

10. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikayeleri’ne ait bir özellik değildir?

A) Hikayeler, yarı destanımsı bir özellik taşır.

B) On iki hikayeden oluşur.

C) Olağanüstü kişilere ve olaylara yer verilir.

D) Genelde Oğuz Türkmenlerinin iç ve dış savaşlarını

anlatır.

E) Bu hikayelerin tamamı nazımla yazılmıştır.

11. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?

A) Ölçü olarak aruz ölçüsü kullanılmıştır.

B) Dil, halkın anlayabileceği tarzdadır.

C) Kalıplaşmış sözler (mazmunlar) çokça kullanılır.

D) Parça güzelliğine önem verilir.

E) Gazel, kaside, mesnevi en çok kullanılan nazım

biçimidir.

12. Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?

A) Gılgamış – Kalevala – İlahi Komedya

B) İliada ve Odysseia - Manas – Üç Şehitler Destanı

C) Çılgın Orlando – Mahabarata – Cid

D) Şehname – Şinto – Gılgamış

E) Aeneis – Ramayana – Ergenekon

13. Aşağıdakilerden hangisinde Aşık edebiyatı ürünleri bir arada verilmiştir?

A) Koşma – türkü – murabba

B) Ninni – bilmece – gazel

C) Koşma – semai – varsağı

D) Tercihi bent – masal – mani

E) Devriye – nefes – koşma

14. Aşağıdaki destanlardan hangisi Kırgızlara aittir?

A) Şu Destanı B) Manas Destanı C) Şehname

D) Göç Destanı E) Türeyiş Destanı

15. “Sagu” nun Divan edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A)Sagu B)Mesnevi C)Gazel D)Mersiye E)Murabba

16. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin ilk beyti olabilir?

A) Fuzuli buldu genc-i afiyet meyhane küncinde

Mübarek mülkdür ol mülk viran olmasın ya Rab

B) Dimen kim adli yok ya zulmü çok her hal ile olsa

Gönül tahtına andan gayrı sultan olmasın ya Rab

C) Benim tek hiç kim zar u perişan olmasın ya Rab

Esir-i derd-i aşk u dağ-ı hicran olmasın ya Rab

D) Demadem cevrlerdir çektiğim bi-rahm bütlerden

Bu kafirler esiri bir müselman olmasın ya Rab

E) Görüp endişe-i katlimde ol mahı budur derdim

Ki bu endişeden ol meh peşiman olmasın ya Rab

17. 1069 yılında Yusuf Has Hacip tarafından doğu Türkçesiyle yazılmıştır.Eserde öğütler semboller aracılığıyla verilmiştir. Eser, didaktik bir eserdir.

Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutadgu Bilig

B) Divanı Lügati’t Türk

C) Divanı Hikmet

D) Atebetü’l Hakayık

E) Göktürk Yazıtları

18. Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat dönemi ürünlerinden değildir.

A) Destan B) Sav C) Sagu D) Koşuk E) Mesnevi

CEVAP ANAHTARI: 1) E 2) E 3) C 4) A 5) A 6) A

7) D C 9) C 10) E 11) B 12) D 13) C 14) B 15) D 16) C 17) B 18) E

DİVAN EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ

Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan kasidenin belirli bölümleri vardır: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme “teşbib” , Asıl konuya geçiş ifade eden

(I)

bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme “girizgah”, Şairin kendini övdüğü bölüme

(II)

“mehdiye”, araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye “tegazzül”, birkaç

(III) (IV)

beyitten oluşan son bölüme de “dua” adı verilir.

(V)

Yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) V B) IV C) III D) II E) I

I. Özellikle aşk, güzellik, ve içki konusunda yazılır.

II. Beyit sayısı 5 ile 9 arasında değişir.

III. Uyak düzeni, aa – bb – cc – dd -… şeklindedir.

IV. İlk beyitine matla, son beyitine makta denir.

V. Tasavvuf edebiyatındaki ilahiyle biçim ve içerik bakımından aynıdır.

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi gazel için söylenemez?

A)III. ve V B) III. ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II. ve IIII

* Dil-i pürhun elem-i hercin ile cuş edeli

Çeşme-i çeşmin akan suları dem gibi gelir.

* Cennet cennet dedikleri

Birkaç köşkle birkaç huri

İsteyene sen ver onu

Bana seni gerek seni

Yukarıdaki şiir parçaları iki farklı yüzyılda yaşayan iki farklı şaire aittir.

I. Her ikisi de sade bir dille söylenmiştir.

II.Her ikisi de halk edebiyatına aittir.

III. İkisi de farklı ölçülerle söylenmiştir.

IV. Uyak örgüsü aynıdır.

V. Şairler birbirinden etkilenmişlerdir.

Bu şiir parçaları için yukarıda numaralanmış yargılardan hangisi söylenebilir?

A) V B) IV C) III D) II E) I

Sana kimisi canım kimisi cananım deyü söyler

Nesin sen doğru söyle can mısın canan mısın kafir?

Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?

A) Mesneviden alınmış bir beyittir.

B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır.

C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir.

D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir.

E) Mersiyeden alınmış bir beyittir.

I. O temayül o tegafül o eda

O tebessüm o tekellüm o sada

II. Kamet-i naziki bir ince fidan

Arızı hem sıfatı berg-i hazan

III. Bulunur bunda hep efrad-ı milel

Tab’-ı insana nice vere halel

IV. Dürlü dürlü derde uğratan beni

Kalb-i mail çeşm-i şahid-i bazdır.

V. Çünki yar ağyar ile dem-sazdır

Bana günde bin kez ölmek azdır.

Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir “mesneviden” alınmış olamaz?

A) I B) II C) III D) IV E) V

I. Bir elinde gül bir elinde cam geldin sakiya

Kangısın alsam gülü yahud ki camı ya seni

II. Bir nazenin fitne tevellüd eder müdam

Mecliste duht-ı rezle o büt hem-dem olmasın

III. Tuti-i mucize-guyem ne desem laf değül

Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değül

IV. Ben bu haletel tenezzül mü ederim şiire

Neyleyim kurtulamam tab’-ı heves-nakimden

V. Ben kulun layık değüldür valsına amma yine

İltifatun arzu-mend-i visal eyler beni

Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin matla (ilk) bölümünden alınmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

I. Minnet hüdaya devlet-i dünya fena bulur

Baki kalır sahife-i alemde adımız

II.Eşcar-ı bağ hırka-i tecride girdiler

Bad-ı hazan çemende el aldı çenardan

III.Leyla ana verdi cümle rahtın

Pak eyledi bergden dırahtın

IV.Heva ara’isi gül-zara çehre-güşa

Bahar gülşene giydirdi hulle-i harda

V. Bir nice doyunca kanalım cam-ı murada

Bir lahza komaz saki-i devran elimizde

Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin makta (son) bölümünden alınmış olabilir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

I. Teşbib: Bahar mevsiminin ya da bayram günlerinin tasvir edildiği birinci bölüme denir.

II.Girizgah: Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme denir.

III. Fahriye: Şairin sanatkarane bir üslupla kendini övdüğü bölüme denir.

IV. Tegazzül: Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye denir.

V. Mehdiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övgüsünün yapıldığı bölüme denir.

Yalnızca bu bilgilere dayanarak,

Bu arsada Baki nice üstada yetişti

Alemde bugün ana kimse yetişemez

Baki’nin bu beyiti kasidenin yukarıdaki bölümlerinden hangisine örnek olabilir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

I. Mesnevi

II. Müstezat

III.Tuyuğ

IV. Kaside

V. Rubai

Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında beyitlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?

A)I. ve V B) III. ve IV C) III ve V D) II ve IV E) II. ve IIII

I. Tardiye

II. Şarkı

III.Tuyuğ

IV. Kaside

V. Müstezat

Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında yalnızca Türklerin kullandığı nazım biçimlerindendir?

A)II ve V B) II. ve IV C) I ve II D) I ve IV E) II. ve IIII

I. Medhiye

II. Hicviye

III. Mersiye

IV. Semai

V. İlahi

Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında kullanılan nazım türlerinden değildir?

A)IV ve V B) III. ve IV C) I ve II D) II ve IV E) II. ve IIII

I. Siham-ı Kaza - Nedim

II. Leyla vü Mecnun – Baki

III.Garipname – Aşık Paşa

IV. Hüsn ü Aşk – Seyh Galip

V. Şikayetname – Fuzuli

Yukarıdaki eser- şair eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır?

A)III ve V B) I. ve IV C) I ve II D) II ve V E) I ve IIII

I. Şarkı

II. Murabba

III.Müstezat

IV. Kaside

V. Rubai

Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında dörtlüklerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?

A)II. ve V B) III. ve IV C) III ve V D) I ve IV E) II. ve IIII

I. Her beyitin dizeleri kendi arasında uyaklıdır.

II. Din, tasavvuf, kahramanlık, aşk… gibi konular işlenir.

III. Beyit sayısı sınırlı değildir. Uzun ve manzum öyküdür.

IV.Aruz ölçüsünün kısa kalıplarıyla yazılır.

Yukarıda bahsedilen divan edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gazel B) Müstezat C) Mesnevi D) Kaside E) Müsemmen

Ölüm veya eleştiri konularında yazılır. Bu nazım türünde bent sayısı 7 ile 12 arasında değişir.Her bent 7 ile 10 beyit arasında değişebilir. Baki’nin, Kanuni’nin ölümü üzerine yazdığı “Kanuni Mersiyesi” bu türde yazılmıştır.Ziya Paşa’nın bu nazım şekliyle yazdığı şiirleri edebiyatımızda çok ünlüdür.

Yukarıda bahsedilen divan edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Murabba B) Müstezat C) Tuyuğ D) Terkib-i Bent E) Şarkı

Bent sayısı 2 ile 5 arasında değişir. Aşk ve güzellik konusunda özel bir ezgiyle söylenir. Türklere ait bu türü Nedim geliştirmiştir. Bentlerin sonunda nakarat adı verilen dize tekrarlanır.

Yukarıda bahsedilen divan edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şarkı B) Murabba C) Mesnevi D) Kaside E) Gazel

I. Hece ölçüsü kullanılması.

II. İlk iki dizenin doldurma olması.

III. Hep tunç uyak kullanılması.

IV. Tek dörtlükten oluşması

V. Anonim olması

Yukarıda verilen cümlelerden hangisi ya da hangileri “mani” ile “rubai”nin ortak özelliğidir?

A)II ve V B) Yalnız I C) Yalnız IV D) III ve V E) I ve III

I. Nedim

II. Baki

III. Şeyh Galip

IV. Evliya Çelebi

V. Katip Çelebi

Yukarıda verilen sanatçılardan hangisi ya da hangileri şiir türünde eserleriyle tanınmamıştır?

A)IV ve V B) Yalnız I C) Yalnız II D) II ve V E) I ve IV

(I) Divan şiirinde müstezat, gazelin dizelerine yarım dize eklenerek oluşturulan nazım biçimidir. (II) Nazire, usta kabul edilen bir şairin beğenilen bir şiirine benzetilerek yazılan şiirdir. (III) Hamse, bir şairin beş kasidesinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlere denir. (IV) Gazelin ilk beyitine matla, son beyitine makta denir. (V) Gazelin en güzel beyitine “beytü’l-gazel” denir.

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

I. Tevhid

II. Fahriye

III. Hicviye

IV. Mersiye

V. Girizgah

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri konusuna göre kaside çeşitlerinden değildir?

A)I ve V B) Yalnız II C) Yalnız V D) II ve V E) II ve III

Cevap Anahtarı:

1. C 2. A 3. C 4. D 5. D 6. C 7. A 8. C 9. C 10. E

11. A 12. C 13. B 14. C 15. D 16. A 17. C 18. A 19. C 20. D

TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

1. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının genel özellikleri arasında yer almaz?

A) Batı etkisinde gelişen bir edebiyattır.

B) Roman, öykü, tiyatro, ve gazete yazıları gibi türlerin

ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir.

C) Sanatçılar, bu dönemde vatan, ulus, hürriyet gibi

toplumsal kavramlara eserlerinde yer vermiştir.

D) Bu dönemdeki şiirler,biçim olarak yenidir; ancak

içerik olarak Divan edebiyatı şiirinin özelliklerini

taşır.

E) Birinci dönem sanatçıları toplumsal konuları

işlemiştir.

2. Yazar, bu romanında Bihruz Bey’in kişiliğinde Yanlış Batılılaşmayı işlemiş, birkaç yabancı sözcük konuşmakla Batılı olunamayacağını savunmuştur.

Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntibah – Namık Kemal

B) Eylül - Mehmet Rauf

C) Yaban – Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D) Araba Sevdası – Recaizade Mahmut Ekrem

E) Sergüzeşt – Samipaşazade Sezai

3. Felatun Bey ile Rakım Efendi edebiyatımızdaki ilk romanlardan biridir. Romana adını veren Felatun Bey, Avrupalılar gibi giyinip kuşandığında batılı olunacağını düşünen züppe bir tiptir.Diğer kahraman Rakım Efendi ise batıyı doğru anlayan , dönemini doğru değerlendiren bir Osmanlı aydınıdır.

Bu parçada sözü edilen eser, aşağıdaki sanatçılarımızdan hangisine aittir?

A) Mehmet Rauf

B) Samipaşazade Sezai

C) Namık Kemal

D) Ahmet Mithat Efendi

E) Peyami Safa

4. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat roman ve hikayelerinin özelliklerinden biri değildir?

A) Eserin sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler ise

cezalandırılır.

B) Realizm ve romantizmin etkileri görülür.

C) Roman ve hikayelerde genellikle olayların akışı kesilir

ve okuyucuya ders verilir.

D) Kişiler, genellikle tek yönlüdür.

E) İlk psikolojik romanımız bu dönemde yazılmıştır.

5. İlk tarihi romanımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şair Evlenmesi B) Araba Sevdası C)Karabibik

D) Cezmi E) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

6. 18. İlk edebi romanımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntibah B) Cezmi C) Eylül D) Sergüzeşt E) Yaban

7.Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) İlk çeviri romanımız, Yusuf Kamil Paşa’nın

Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eserdir.

B) İlk yerli romanımız, Recaizade Mahmut Ekrem’in

“Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat” adlı eseridir.

C) Edebiyatımızdaki ilk köy romanı Nabizade Nazım’ın

“Karabibik” adlı eseridir.

D) Batı tekniğiyle yazılmış ilk tiyatromuz, Şinasi’nin

“Şair Evlenmesi” adlı eseridir.

E) Noktalama işaretleri ilk kez Tanzimat döneminde

kullanılmıştır.

8. Aşağıdakilerden hangisinde Tanzimat sanatçıları bir arada verilmiştir?

A) Namık Kemal – Şinasi – Ziya Paşa

B) R.Mahmut Ekrem – A. Tahran – Tevfik Fikret

C) Ahmet Mithat – Namık Kemal – Ömer Seyfettin

D) Halit Ziya Uşaklıgil – Şinasi – Ziya Gökalp

E) Ali Bey – Ahmet Vefik Paşa – Ali Canip

9. “Vatan şairi” olarak da anılan sanatçı Tanzimat dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerindendir. İyi bir eğitim almıştır.1863’te Tercüme Odası’na giren yazar, orada Şinasi ile tanışmıştır. Şinasi’nin etkisiyle Batı edebiyatına yönelmiş Şinasi Paris’e gidince Tasvir-i Efkar gazetesinin yönetimini üstlenmiştir. “Vatan Yahut Silistre” adlı oyunu sahnelendikten sonra Magosa’ya sürülmüştür.

Bu parçada tanıtılan Tanzimat dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Abdulhak Hamit Tarhan B) Ziya Paşa

C) Namık Kemal D) Ahmet Mithat Efendi E) Ali Bey

10. Eski edebiyat alışkanlığına hak, adalet, hürriyet vb. siyasal ve sosyal düşünce kavramları getirerek eski şekille yeni öze ulaşmıştır. “Şiir ve İnşa” makalesiyle halk dili ve şiirini savunmuş, Tanzimat yazarlarının ortak ülküsüne katılmış ve istibdada karşı savaşmıştır.

Bu parçada tanıtılan Tanzimat dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal B) Abdulhak Hamit Tarhan

C) Ziya Paşa D) Ahmet Mithat Efendi

E) Ali Bey

11. Aşağıdaki eserlerden hangisi Namık Kemal’e ait bir eser değildir?

A) İntibah B) Zavallı Çocuk C) Cezmi

D) Gülnihal E) Zafername

12. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının özelliklerinden biridir?

A) Sembolizm akımından etkilenmişlerdir.

B) Roman ve hikayelerde yapılan tasvirler, süs için yapılmamış kahramanların kişiliklerinin oluşumunu daha iyi anlatabilmek için yapılmıştır.

C) Şiirlerde biçim eski, içerik yenidir.

D) Sanatçılar, dönemin koşulları gereği eserlerinde toplumsal konuları işleyememiştir.

E) Yazarlar, eserlerde kişiliklerini gizlemişlerdir.

13. Aşağıdakilerden hangisi Recaizade Mahmut Ekrem’e ait değildir?

A) Araba Sevdası B) Çok Bilen Çok Yanılır

C) Nejat Ekrem D) Sergüzeşt E) Muhsin Bey

14. Aşağıdaki yazar – eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Şemsettin Sami – Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

B) Şinasi – Şair Evlenmesi

C) Namık Kemal – Gülnihal

D) Ziya Paşa – Cezmi

E) Ahmet Mithat Efendi – Henüz On Yedi Yaşında

15. Aşağıdaki verilen belirtici niteliklerden hangisi Tanzimat romanında rastlanmaz?

A) Kişiler genellikle tek yönlüdür.

B) Birinci dönem romancıları romantizmin etkisinde kalmıştır.

C) Roman kahramanları çoğu kez ilk görüşte aşık olur.

D) Batıyı yanlış anlayan tipler eleştirilir.

E) Romanlara sadece günlük hayatın ufak tefek sorunları

konu olarak seçilir.

14. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat şair ve yazarlarının ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Hemen hepsi Fransız kültürüyle yetişmişlerdir.

B) Siyasetle yakından ilgilenirler.

C) Aruz veznini tamamen bırakmışlar milli ölçümüz olan

hece ölçüsüyle şiirler yazmışlardır..

D) Eserlerde rastlantılara fazlasıyla yer vermişlerdir.

E) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini

eleştirirler.

15. Aşağıdaki eserlerden hangisi Nabizade Nazım’a aittir?

A) Karabibik B) Küçük Şeyler C) Muhsin Bey

D) Araba Sevdası E) Makber

16. İlk çeviri romanımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) Telemak B) Cezmi C) Şair Evlenmesi

D) Karabibik E) Zehra

17. Aşağıdakilerden hangisi Batı tekniğiyle yazılmış ilk tiyatromuzdur?

A) Fitnen B) Şair Evlenmesi C) İntibah

D) Çok Bilen Çok Yanılır E) Araba Sevdası

18. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat dönemi sanatçılarından biri değildir?

A) Tevfik Fikret B) Şinasi C) Namık Kemal

E) Ziya Paşa E) Ahmet Mithat Efendi

CEVAP ANAHTARI: 1.D 2. D 3. D 4. E 5. D

6. A 7. B 8. A 9. C 10. C 11. E 12. C 14. D

15. E 16. A 17. B 18. A

TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

1. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının genel özellikleri arasında yer almaz?

A) Batı etkisinde gelişen bir edebiyattır.

B) Roman, öykü, tiyatro, ve gazete yazıları gibi türlerin

      ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir.

C) Sanatçılar, bu dönemde vatan, ulus, hürriyet gibi

      toplumsal kavramlara eserlerinde yer vermiştir.

D) Bu dönemdeki şiirler,biçim olarak yenidir; ancak

      içerik olarak Divan edebiyatı şiirinin özelliklerini

      taşır.

E) Birinci dönem sanatçıları toplumsal konuları

      işlemiştir.

2. Yazar, bu romanında Bihruz Bey’in kişiliğinde Yanlış Batılılaşmayı işlemiş, birkaç yabancı sözcük konuşmakla Batılı olunamayacağını savunmuştur.

Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntibah – Namık Kemal

B) Eylül - Mehmet Rauf

C) Yaban – Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D) Araba Sevdası – Recaizade Mahmut Ekrem

E) Sergüzeşt – Samipaşazade Sezai

3. Felatun Bey ile Rakım Efendi edebiyatımızdaki ilk romanlardan biridir. Romana adını veren Felatun Bey, Avrupalılar gibi giyinip kuşandığında batılı olunacağını düşünen züppe bir tiptir.Diğer kahraman Rakım Efendi ise batıyı doğru anlayan , dönemini doğru değerlendiren bir Osmanlı aydınıdır.

Bu parçada sözü edilen eser, aşağıdaki sanatçılarımızdan hangisine aittir?

A) Mehmet Rauf

B) Samipaşazade Sezai

C) Namık Kemal

D) Ahmet Mithat Efendi

E) Peyami Safa

4. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat roman ve hikayelerinin özelliklerinden biri değildir?

A) Eserin sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler ise

      cezalandırılır.

B) Realizm ve romantizmin etkileri görülür.

C) Roman ve hikayelerde genellikle olayların akışı kesilir

      ve okuyucuya ders verilir.

D) Kişiler, genellikle tek yönlüdür.

E) İlk psikolojik romanımız bu dönemde yazılmıştır.

5. İlk tarihi romanımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şair Evlenmesi       B) Araba Sevdası     C)Karabibik

D) Cezmi                     E) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

6. 18. İlk edebi romanımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntibah      B) Cezmi       C) Eylül   D) Sergüzeşt     E) Yaban

7.Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) İlk çeviri romanımız, Yusuf Kamil Paşa’nın

      Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eserdir.

B) İlk yerli romanımız, Recaizade Mahmut Ekrem’in

      “Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat” adlı eseridir.

C) Edebiyatımızdaki ilk köy romanı Nabizade Nazım’ın

       “Karabibik” adlı eseridir.

D) Batı tekniğiyle yazılmış ilk tiyatromuz, Şinasi’nin

       “Şair Evlenmesi” adlı eseridir.

E)   Noktalama işaretleri ilk kez Tanzimat döneminde

       kullanılmıştır.

8. Aşağıdakilerden hangisinde Tanzimat sanatçıları bir arada verilmiştir?

A) Namık Kemal – Şinasi – Ziya Paşa

B) R.Mahmut Ekrem – A. Tahran – Tevfik Fikret

C) Ahmet Mithat – Namık Kemal – Ömer Seyfettin

D) Halit Ziya Uşaklıgil – Şinasi – Ziya Gökalp

E) Ali Bey – Ahmet Vefik Paşa – Ali Canip

9. “Vatan şairi” olarak da anılan sanatçı Tanzimat dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerindendir. İyi bir eğitim almıştır.1863’te Tercüme Odası’na giren yazar, orada Şinasi ile tanışmıştır. Şinasi’nin etkisiyle Batı edebiyatına yönelmiş Şinasi Paris’e gidince Tasvir-i Efkar gazetesinin yönetimini üstlenmiştir. “Vatan Yahut Silistre” adlı oyunu sahnelendikten sonra Magosa’ya sürülmüştür.

Bu parçada tanıtılan Tanzimat dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Abdulhak Hamit Tarhan         B) Ziya Paşa

C) Namık Kemal   D) Ahmet Mithat Efendi   E) Ali Bey

10. Eski edebiyat alışkanlığına hak, adalet, hürriyet vb. siyasal ve sosyal düşünce kavramları getirerek eski şekille yeni öze ulaşmıştır. “Şiir ve İnşa” makalesiyle halk dili ve şiirini savunmuş, Tanzimat yazarlarının ortak ülküsüne katılmış ve istibdada karşı savaşmıştır.

Bu parçada tanıtılan Tanzimat dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal                   B) Abdulhak Hamit Tarhan

C) Ziya Paşa                       D) Ahmet Mithat Efendi

E) Ali Bey

11. Aşağıdaki eserlerden hangisi Namık Kemal’e ait bir eser değildir?

A) İntibah                B) Zavallı Çocuk              C) Cezmi

D) Gülnihal             E) Zafername

12. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının özelliklerinden biridir?

A) Sembolizm akımından etkilenmişlerdir.

B) Roman ve hikayelerde yapılan tasvirler, süs için yapılmamış kahramanların kişiliklerinin oluşumunu daha iyi anlatabilmek için yapılmıştır.

C) Şiirlerde biçim eski, içerik yenidir.

D) Sanatçılar, dönemin koşulları gereği eserlerinde toplumsal konuları işleyememiştir.

E) Yazarlar, eserlerde kişiliklerini gizlemişlerdir.

13. Aşağıdakilerden hangisi Recaizade Mahmut Ekrem’e ait değildir?

A) Araba Sevdası    B) Çok Bilen Çok Yanılır

C) Nejat Ekrem       D) Sergüzeşt     E) Muhsin Bey

14. Aşağıdaki yazar – eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Şemsettin Sami – Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

B) Şinasi – Şair Evlenmesi

C) Namık Kemal – Gülnihal

D) Ziya Paşa – Cezmi

E) Ahmet Mithat Efendi – Henüz On Yedi Yaşında

15. Aşağıdaki verilen belirtici niteliklerden hangisi Tanzimat romanında rastlanmaz?

A) Kişiler genellikle tek yönlüdür.

B) Birinci dönem romancıları romantizmin etkisinde kalmıştır.

C) Roman kahramanları çoğu kez ilk görüşte aşık olur.

D) Batıyı yanlış anlayan tipler eleştirilir.

E) Romanlara sadece günlük hayatın ufak tefek sorunları

      konu olarak seçilir.

14. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat şair ve yazarlarının ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Hemen hepsi Fransız kültürüyle yetişmişlerdir.

B) Siyasetle yakından ilgilenirler.

C) Aruz veznini tamamen bırakmışlar milli ölçümüz olan

      hece ölçüsüyle şiirler yazmışlardır..

D) Eserlerde rastlantılara fazlasıyla yer vermişlerdir.

E) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini

       eleştirirler.

15. Aşağıdaki eserlerden hangisi Nabizade Nazım’a aittir?

A) Karabibik            B) Küçük Şeyler     C) Muhsin Bey

D) Araba Sevdası     E) Makber

16. İlk çeviri romanımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) Telemak               B) Cezmi           C) Şair Evlenmesi

D) Karabibik             E) Zehra

17. Aşağıdakilerden hangisi Batı tekniğiyle yazılmış ilk tiyatromuzdur?

A) Fitnen          B) Şair Evlenmesi       C) İntibah

D) Çok Bilen Çok Yanılır                     E) Araba Sevdası

18. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat dönemi sanatçılarından biri değildir?

A) Tevfik Fikret        B) Şinasi      C)   Namık Kemal

E) Ziya Paşa              E) Ahmet Mithat Efendi

CEVAP ANAHTARI: 1.D     2. D      3. D    4. E   5. D

6. A    7. B   8. A   9. C    10.   C   11. E    12. C    14. D

15. E    16. A     17. B     18. A

HALK EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ

_________________________________________________________________________________________

I. Anonim halk edebiyatı nazım ürünüdür.

II. Genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenir.

III. İlk iki dize doldurmadır, asıl olan son dizelerdir.

IV. Son dörtlükte şairin mahlası bulunur.

V. Yalnızca aşk üzerine söylenir.

Yukarıda mani için verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?

A) I ve IV B) II ve IV C) I ve II

D) I ve III E) IV ve V

Cevap E

… şekil olarak koşmaya benzer. Maniye benzeyenler de vardır. Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır. Anonimdir. Ezgiyle söylenir. Aşk, savaş, kahramanlık konuları işlenir.

Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Semai B) Türkü C) Ninni D) Tekerleme E) İlahi

Cevap B

I. Koşma Aşık edebiyatı nazım biçimlerindendir.

II. Uyak şeması abab, cccb, dddb şeklindedir.

III. 11’li hece ölçüsüyle yazılır.

IV. Taşlama, güzelleme, koçaklama, ağıt gibi türleri vardır.

V. Söyleyeni belli değildir.

Yukarıda koşma için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

Cevap E

I. Devriye

II. İlahi

III. Semai

IV. Nutuk

V. Koşma

Yukarıdakilerden hangileri Tasavvuf (Tekke) edebiyatı nazım biçimleri arasında yer almaz?

A) III ve V B) I ve IV C) I ve II

D) II ve III E) IV ve V

Cevap A

Allah ve din sevgisi işlenir. Duygusallık ön plandadır. Bu şiir türünü Yunus Emre geliştirmiştir. Yunus Emre’nin yazdığı bu tür şiirler günümüzde de söylenmektedir.

Yukarıda bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kaside B) Şathiye C) Semai D) İlahi E) Nutuk

Cevap D

Aşık tarzı Türk halk edebiyatında, bir kişiyi ya da toplumsal düzeni eleştiren yergi konulu şiirlere ……… denir. Bunun yanı sıra doğa güzelliklerini ya da kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere …… denir.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Hicviye-güzelleme B) Güzelleme-koçaklama C) Taşlama - şarkı

D) Taşlama-güzelleme E) Taşlama-gazel

Cevap D

I. Mani

II. Hikmet

III. Ninni

IV. Tekerleme

V. Türkü

Yukarıdakilerden hangisi anonim Türk halk edebiyatı nazım şekillerinden biri değildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

Cevap B

Çukurova bayramlığın giyerken

Çıplaklığın üzerinden soyarken

Şubat ayı kış yelini koğarken

Cennet demek sana yakışır dağlar

Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnektir?

A) Koçaklama B) Güzelleme C) Ağıt D) Devriye E) Taşlama

Cevap B

Çark bozulmuş dünya ıslah olmuyor

Ehli fukaranın yüzü gülmüyor

Aşık Ruhsat dediğini bilmiyor

Yazı belli değil hat belli değil

Yukarıdaki dörtlük halk edebiyatının hangi türüne örnek gösterilebilir?

A) Şathiye B) Koçaklama C) Ağıt D) Taşlama E) Güzelleme

Cevap D

10.

Aşağıdakilerden hangisi türküler için söylenemez?

A) Özel bir ezgisi vardır.

B) Hece ve aruz ölçüsü ile yazılabilir.

C) Anonim halk edebiyatı nazım şeklidir.

D) Aşk, kahramanlık, gurbet konularında yazılabilir.

E) Bent sayısı 3 ile 6 arasında değişir.

Cevap B

11)

Aşağıdakilerden hangisinde aşık edebiyatı nazım biçimleri birlikte verilmiştir?

A) mani-koşma-varsağı

B) koşma-ninni-türkü

C) türkü-semai-koşma

D) varsağı-koşma-semai

E) ilahi-türkü-koşma

Cevap D

12)

Aşağıdakilerden hangisinde tasavvuf (tekke) edebiyatı nazım şekilleri birlikte verilmiştir?

A) ilahi-nutuk-ağıt

B) nefes-koşma-devriye

C) şathiye-ilahi-devriye

D) nutuk-destan-na’at

E) hikmet-mani-nefes

Cevap C

13)

Le beni eyle beni

Elekten ele beni

Alacaksan al artık

Düşürme dile beni

Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ağıt B)Koşma C) Varsağı D) Mani E) İlahi

Cevap D

Aşağıdakilerden hangisinde koçaklama şiirleriyle ünlü iki şairimiz bir arada verilmiştir?

A) Karacaoğlan – Yunus Emre

B) Yunus Emre – Mevlana

C) Dadaloğlu – Karacaoğlan

D) Mevlana – Dadaloğlu

E) Hacı Bektaş- ı Veli – Dadaloğlu

Cevap C

15)

* Maniler tek dörtlükten oluşur

* İlk iki dize uyağı doldurmak ya da düşünceye giriş yapmak için söylenir. Temel düşünce son dizededir.

* Uyak düzeni aaxa’dır.

Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak,

I. Hey birince birince

II. Bir incecik ter bürür

III. Kaşık saldım pirince

IV. Yar kapıdan girince

dizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) II-I-III-IV B) IV-III-II-I C) I-II-III-IV D) I-III-II-IV E) III-II-I-IV

Cevap D

16)

Kıldan köprü yaratmışsın

Gelsin kullar geçsin deyü

Hele biz şöyle duralım

Yiğit isen sen geç ey Tanrı

Yukarıdaki dörtlük Tanrı ile şakalaşır, konuşur gibi söylenmiş bir tekke edebiyatı nazım şeklidir.

Bu nazım şekline verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlahi B) Nutuk C) Şathiye D) Nefes E) Devriye

Cevap C

17)

Yunus okur diller ile

Ol kumru bülbüller ile

Hakk’ı seven kullar ile

Çağırayım Mevla’m seni

Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlahi B) Şathiye C) Ağıt D) Nefes E) Devriye

Cevap A

18)

Tarikat şeyhlerinin tarikata yeni giren kişileri aydınlatmak için söylediği şiirlere …… denir. Güney Anadolu Türkmenleri arasında Varsak boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden gelişmiş nazım şekline …… denir.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) ilahi-varsağı B) varsağı-nutuk C) nutuk-varsağı

D) nutuk-ilahi E) nutuk-nefes

Cevap C

19)

I. Uyak örgüsü

II. Konuları

III. Hece ölçüsü

IV. Dörtlük sayısı

V. Anonim olması

Yukarıdakilerden hangisi koşma ile türkünün benzer özelliklerinden biri olamaz?

A) V B) IV C) III D) II E) I

Cevap A

20)

I. Koşma

II. Türkü

III. Şarkı

IV. Tuyuğ

V. Nefes

Yukarıdakilerden hangisi halk edebiyatı nazım şekillerinden değildir?

A) III ve IV B) II ve IV C) II ve III

D) III ve V E) IV ve V

Cevap A